زمان تقریبی مطالعه: 18 دقیقه
 

بیمه‌های اجتماعی





بیمه در ایران (بیمه‌‌های اجتماعی)

فهرست مندرجات

۱ - صندوق احتیاط راه آهن
۲ - صندوق احتیاط کارخانجات
۳ - بیمه کارگران
۴ - سازمان بیمه اجتماعی
۵ - تامین اجتماعی
       ۵.۱ - پس از انقلاب اسلامی
       ۵.۲ - طرح‌های بیمه
       ۵.۳ - مشمولان
۶ - نظام حمایتی بعد از انقلاب
۷ - سازمان‌های حمایتی
۸ - بیمه در جهان اسلام
       ۸.۱ - حکومت عثمانی
       ۸.۲ - کشورهای عربی
              ۸.۲.۱ - رشد چشمگیر
       ۸.۳ - انواع بیمه کشورهای عربی
              ۸.۳.۱ - بیمه دولتی
              ۸.۳.۲ - بیمه خارجی
              ۸.۳.۳ - بیمه داخلی
              ۸.۳.۴ - بیمه مشترک
       ۸.۴ - پاکستان
       ۸.۵ - ترکیه
       ۸.۶ - مالزی
              ۸.۶.۱ - نظارت
              ۸.۶.۲ - مالکیت دولت
       ۸.۷ - همکاری بیمه‌ای
              ۸.۷.۱ - هدف
              ۸.۷.۲ - ارکان
              ۸.۷.۳ - تبادل تجارب
       ۸.۸ - صندوق اتکایی
              ۸.۸.۱ - اهداف
              ۸.۸.۲ - مدیریت
       ۸.۹ - دانشکده اکو
۹ - فهرست منابع
۱۰ - پانویس
۱۱ - منبع

۱ - صندوق احتیاط راه آهن



نخستین اقدام در زمینه بیمه اجتماعی، بیمه کردن کارگران راه آهن سراسری بود.
احداث شبکه راه آهن در ایران ، تمرکز کارگران، بروز سوانح و پیشامد‌های گوناگون، دولت وقت را بر آن داشت که در ۳۰ اسفند ۱۳۰۹ طرح تشکیل صندوق احتیاط کارگران طرق و شوارع را تصویب کند.
هدف این صندوق ارائه خدمات به کارگران راهسازی و کارگران کارخانه‌‌ها و بنگاه‌های صنعتی بود.
[۱] احمدعلی شیبانی، تاریخچه پیدایش و تحول بیمه، ج۱، ص۲۷۸، تهران ۱۳۵۲ ش.
[۲] ناهید اعتضادپور و فهیمه رجبی راد، تأمین اجتماعی در ایران، ج۱، ص۲۲، تهران ۱۳۷۵ ش.
[۳] مهدی طالب، تأمین اجتماعی، ج۱، ص۲۲۱، مشهد ۱۳۶۸ ش.


۲ - صندوق احتیاط کارخانجات



در مرداد ۱۳۱۵، به موجب تصویبنامه هیئت وزیران، صندوق احتیاط کارخانجات دولتی تقریباً براساس مقررات صندوق احتیاط کارگران طرق و شوارع به وجود آمد و اداره کل صناعات و معادن موظف شد که همه کارگران کارخانه‌‌ها و مؤسسات صنعتی دولتی را بیمه کند.
[۴] احمدعلی شیبانی، تاریخچه پیدایش و تحول بیمه، ج۱، ص۲۸۰، تهران ۱۳۵۲ ش.
[۵] خسرو پاکباز، تأمین اجتماعی، ج۱، ص۳۰۵، تهران ۱۳۴۷ ش.


۳ - بیمه کارگران



در آبان ۱۳۲۲ لایحه جدید بیمه کارگران به تصویب دولت رسید که به موجب آن، قانون بیمه کارگران از اواخر ۱۳۲۴ ش به اجرا درآمد.
براساس این قانون مؤسسات دولتی و غیردولتی مکلف شدند که کارگران خود را نزد شرکت سهامی بیمه ایران یا شرکت بیمه داخلی دیگری که دولت مقتضی بداند، در مقابل حوادثی که در حین انجام وظیفه روی داده باشد بیمه کنند.
[۶] احمدعلی شیبانی، تاریخچه پیدایش و تحول بیمه، ج۱، ص۲۸۳ـ۲۸۴، تهران ۱۳۵۲ ش.
[۷] خسرو پاکباز، تأمین اجتماعی، ج۱، ص۳۱۰ـ۳۱۲، تهران ۱۳۴۷ ش.


۴ - سازمان بیمه اجتماعی



برای نخستین بار، در اول بهمن ۱۳۳۱، هیئت دولت لایحه‌ای تصویب کرد که به موجب آن سازمان بیمه‌‌های اجتماعی کارگران زیرنظر وزارت کار تأسیس شد و تمامی کارگران کشور زیر حمایت نظام بیمه‌‌های اجتماعی قرار گرفتند.
[۸] احمدعلی شیبانی، تاریخچه پیدایش و تحول بیمه، ج۱، ص۲۸۶، تهران ۱۳۵۲ ش.
[۹] حسین محبوبی اردکانی، تاریخ مؤسسات تمدنی جدید در ایران، ج۲، ص۱۸۸، تهران ۱۳۵۷ ش.
[۱۰] ناهید اعتضادپور و فهیمه رجبی راد، تأمین اجتماعی در ایران، ج۱، ص۴۲، تهران ۱۳۷۵ ش.


۵ - تامین اجتماعی



در تیر ۱۳۵۴ قانون تأمین اجتماعی به تصویب رسید و جایگزین قانون بیمه‌‌های اجتماعی شد.
با تصویب این قانون، سازمان تأمین اجتماعی زیرنظر وزارت رفاه تشکیل شد.
[۱۱] ناهید اعتضادپور و فهیمه رجبی راد، تأمین اجتماعی در ایران، ج۱، ص۴۳، تهران ۱۳۷۵ ش.


۵.۱ - پس از انقلاب اسلامی


پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، نظام تأمین اجتماعی طبق اصول ۲۹و۴۳ قانون اساسی پذیرفته شد.
ازینرو، نظام بیمه‌‌های اجتماعی نیز، که بخشی از نظام تأمین اجتماعی است، به قوت خود باقی ماند.

۵.۲ - طرح‌های بیمه


در حال حاضر، طرح‌های بیمه‌‌های اجتماعی در ایران با توجه به افراد زیر حمایت آن، به سه دسته تقسیم می‌شود: سازمان تأمین اجتماعی (سازمان تأمین اجتماعی)
سازمان بازنشستگی کشور و صندوق‌های بازنشستگی مستقل که کارکنانِ شاغل در مؤسسات تابعه خود (شرکت بیمه ایران، شرکت ملی نفت ایران، شرکت مخابرات، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح، بانک مرکزی و سازمان جنگل‌ها و مراتع) را تحت حمایت قرار می‌دهند.
[۱۲] ناهید اعتضادپور و فهیمه رجبی راد، تأمین اجتماعی در ایران، ج۱، ص۲۲ـ۳۱، تهران ۱۳۷۵ ش.


۵.۳ - مشمولان


مشمولان نظام بیمه‌‌های اجتماعی -براساس قانون تأمین اجتماعی مصوّب ۱۳۵۸ ش و لوایح قانونی تا پایان ۱۳۷۳ ش - عبارت‌اند از: مشمولان قانون کار، مشمولان قانون استخدام کشوری و مقررات استخدام خاص، مشمولان قانون استخدام نیرو‌های مسلّح جمهوری اسلامی ایران، و صاحبان حِرَف و مشاغل آزاد.
[۱۳] ناهید اعتضادپور و فهیمه رجبی راد، تأمین اجتماعی در ایران، ج۱، ص۲۱، تهران ۱۳۷۵ ش.


۶ - نظام حمایتی بعد از انقلاب



پس از انقلاب اسلامی، نظام حمایتی تأمین اجتماعی گسترش چشمگیری یافت.
براساس این نظام، گروه‌های آسیب پذیر جامعه که به دلیل ناتوانی در کسب درآمد مشمول نظام بیمه‌ای نیستند تحت حمایت دولت قرار می‌گیرند.
نظام حمایتی به صورت حمایت‌های اجتماعی و امداد انجام می‌پذیرد.
[۱۴] ناهید اعتضادپور و فهیمه رجبی راد، تأمین اجتماعی در ایران، ج۱، ص۳۲، تهران ۱۳۷۵ ش.


۷ - سازمان‌های حمایتی



سازمان‌هایی که امور حمایتی اجتماعی و امدادی را در جمهوری اسلامی ایران به عهده دارند کمیته امداد امام خمینی (ره)، بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، بنیاد شهید انقلاب اسلامی، سازمان بهزیستی کشور، بنیاد پانزده خرداد و ستاد رسیدگی به امور آزادگان
[۱۵] ناهید اعتضادپور و فهیمه رجبی راد، تأمین اجتماعی در ایران، ج۱، ص۳۳ـ۳۹، تهران ۱۳۷۵ ش.
است.

۸ - بیمه در جهان اسلام



آغاز فعالیت‌های صنعت بیمه در کشور‌های جهان اسلام به بیش از یک قرن پیش باز می‌گردد.

۸.۱ - حکومت عثمانی


در ۱۲۸۰، حکومت عثمانی قانون بیمه را وضع کرد و در ۱۲۸۹ یک شرکت بیمه انگلیسی در این کشور به فعالیت پرداخت.
[۱۶] نگرشی به ششمین سمینار بیمه‌ای اکو در تهران: اول و دوم مرداد ۱۳۶۸، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، ج۱، ص۶۳، سال ۴، ش ۱ (بهار ۱۳۶۸).


۸.۲ - کشورهای عربی


صنعت بیمه در کشور‌های عربی ، برای نخستین بار، در کشور مصر در حدود ۱۲۹۷/ ۱۸۸۰ ظاهر شد، ولی پیشرفت حقیقی آن در اوایل قرن چهاردهم/ بیستم بود که بیمه‏گران اروپایی برای تأمین و حمایت از منافع سرمایه گذاران خارجی که عمدتاً اروپایی بودند، به فعالیت در کشور‌های عربی پرداختند.

۸.۲.۱ - رشد چشمگیر


بیشتر شرکت‌های بیمه در خاورمیانه عربی و شمال افریقا در فاصله سال‌های ۱۳۲۹ـ ۱۳۶۷ ش/ ۱۹۵۰ـ ۱۹۸۸ تأسیس شد و تا اواخر دهه ۱۳۶۰ ش تعداد آن‌ها به ۲۱۷ شرکت بیمه مستقیم و پانزده شرکت اتکایی بالغ شد.
در دهه‌‌های ۱۳۵۰ و ۱۳۶۰ش صنعت بیمه کشور‌های عربی رشد چشمگیری کرده، به طوری که در ۱۳۶۵ش/ ۱۹۸۶، ۵% کل حق بیمه جهانی به این کشور‌ها اختصاص داشته است.
[۱۷] آیت کریمی، سیستم و توسعه صنعت بیمه در جهان عرب، ج۱، ص۳۱، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۶، ش ۱ (بهار ۱۳۷۰).


۸.۳ - انواع بیمه کشورهای عربی


در شرایط فعلی چهار نوع بازار بیمه، از نظر نوع مقررات بیمه‌ای ناظر، در کشور‌های عربی قابل تشخیص است :

۸.۳.۱ - بیمه دولتی


۱) بازار‌های انحصاری متشکل از یک یا چند شرکت بیمه دولتی که بعضاً یک شرکت بیمه اتکایی مرکزی در کنار شرکت‌های بیمه مستقیم با مالکیت دولت فعالیت می‌کند.
این نظام بیمه‌ای در کشور‌های الجزایر، عراق ، لیبی، موریتانی، سومالی، سوریه و جمهوری دموکراتیک یمن حاکم است.
[۱۸] آیت کریمی، سیستم و توسعه صنعت بیمه در جهان عرب، ج۱، ص۳۱، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۶، ش ۱ (بهار ۱۳۷۰).


۸.۳.۲ - بیمه خارجی


۲) بازار‌هایی که شرکت‌های بیمه خارجی در کنار شرکت‌های بیمه ملی مجاز به فعالیت در امر بیمه‌اند، با این تفاوت که عملیات بیمه داخلی نزد شرکت‌های بیمه ملی صورت گیرد.
این نوع بازار در کشور‌های بحرین، مصر، اردن، کویت، لبنان ، عمان، قطر، تونس و امارات متحده عربی وجود دارد.
[۱۹] آیت کریمی، سیستم و توسعه صنعت بیمه در جهان عرب، ج۱، ص۳۱، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۶، ش ۱ (بهار ۱۳۷۰).
[۲۰] تشکیل بازار مشترک بیمه برای کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، ترجمه آیت کریمی، ج۱، ص۳۰، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۵، ش ۱ (بهار ۱۳۶۹).


۸.۳.۳ - بیمه داخلی


۳) بازار‌هایی که فقط شرکت‌های بیمه داخلی اعم از دولتی، خصوصی یا با مالکیت دوگانه مجاز به فعالیت‌اند.
مالکیت خارجی در این شرکت‌ها به حداقل سهام محدود می‌شود.
تا ۱۳۶۷ ش/ ۱۹۸۸، بازار‌های بیمه در مصر، مراکش و سودان از این نوع بوده است.
[۲۱] آیت کریمی، سیستم و توسعه صنعت بیمه در جهان عرب، ج۱، ص۳۱، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۶، ش ۱ (بهار ۱۳۷۰).


۸.۳.۴ - بیمه مشترک


۴) در عربستان سعودی قانون بیمه خاصی وجود ندارد.
در این کشور شرکت‌های بیمه با همکاری مشترک بیمه خارجی که براساس قانون تجارت به ثبت رسیده است در امر بیمه فعالیت دارند.
در سال‌های پایانی دهه ۱۳۶۰ ش/ دهه ۱۹۸۰ دولت به تأسیس شرکت بیمه تعاونی اقدام کرده است.
[۲۲] آیت کریمی، سیستم و توسعه صنعت بیمه در جهان عرب، ج۱، ص۳۱، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۶، ش ۱ (بهار ۱۳۷۰).


۸.۴ - پاکستان


فعالیت بیمه در پاکستان در ۱۳۷۱ ش /۱۹۹۲ در دو بخش دولتی و خصوصی انجام می‌گرفت.
بیش از پنجاه شرکت پاکستانی و دوازده شرکت خارجی به فعالیت‌های بیمه‌ای در پاکستان مشغول‌اند.
بعلاوه، سه شرکت دولتی نیز در این زمینه فعال اند: شرکت بیمه پاکستان که بیش‌تر فعالیت آن در بخش بیمه اتکایی است؛
[۲۳] تحولات بیمه‌های بازرگانی در ایران از آغاز تا سال ۱۳۷۰، تهران ۱۳۷۲ ش.
و شرکت دولتی بیمه عمر که در بخش بیمه‌‌های عمر فعال است.
[۲۴] محمود امتیاز علی، تأثیر خصوصی سازی بر صنعت بیمه پاکستان، ج۱، ص۴۹، ترجمه محمود عادل، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۸، ش ۳ (پاییز ۱۳۷۲).


۸.۵ - ترکیه


براساس آمار و اطلاعات، تا ۱۳۶۳ ش /۱۹۸۴ در بازار ترکیه ۲۲ شرکت داخلی و ۱۳ نماینده شرکت‌های خارجی در صنعت بیمه فعالیت می‌کردند، که در این میان ۴ر۹۳% از معاملات بیمه‌ای به شرکت‌های داخلی و بقیّه به نمایندگی‌های خارجی اختصاص داشت.
[۲۵] آیت کریمی، آشنایی با بازار بیمه ترکیه، ج۱، ص۵۰، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۳، ش ۴ (زمستان ۱۳۶۷).

چهار شرکت اتکایی نیز فعالیت دارند که فعالیت شرکت بیمه ملّی ری اجباری، و فعالیت شرکت بیمه دستک ری (۱۳۴۴ ش/ ۱۹۴۵)، بیمه استانبول ری (۱۳۵۸ ش /۱۹۷۹)، و بیمه خَلق ری (۱۳۵۹ ش/ ۱۹۸۰) اختیاری است.
حق بیمه این شرکت‌های اتکایی، از منابع داخلی تأمین شده است.
[۲۶] آیت کریمی، آشنایی با بازار بیمه ترکیه، ج۱، ص۵۳، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۳، ش ۴ (زمستان ۱۳۶۷).


۸.۶ - مالزی


فعالیت مؤسسات بیمه در مالزی براساس قانون مصوّب ۱۳۴۲ ش /۱۹۶۳ و اصلاحات بعد از آن و فعالیت دلاّ لان و کارشناسان ارزیاب خسارت، براساس قانون مصوّب ۱۳۵۸ ش/ ۱۹۷۹ و قانون نحوه اداره مؤسسات مالی مصوّب ۱۳۶۰ ش/ ۱۹۸۱ صورت می‌گیرد.

۸.۶.۱ - نظارت


در ۱۳۶۷ ش /۱۹۸۸ نظارت بر فعالیت مؤسسات بیمه از اداره نظارت بر فعالیت‌های بیمه وزارت دارایی به بانک نگارا (بانک مرکزی مالزی) واگذار شد.
بعلاوه، کلیه شرکت‌های بیمه به موجب قانون موظف‌اند که براساس زمینه فعالیت خود به عضویت انجمن بیمه عمومی مالزی یا انجمن بیمه عمر مالزی درآیند.
[۲۷] آشنایی با بازار بیمه مالزی، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، ج۱، ص۶۳، سال ۶، ش ۲ (تابستان ۱۳۷۰).


۸.۶.۲ - مالکیت دولت


هیچیک از شرکت‌های بیمه مالزی در مالکیت مستقیم دولت نیست و مالکیت دولت از طریق مؤسسات مالی ـ اقتصادی دولتی اعمال می‌شود.
[۲۸] آشنایی با بازار بیمه مالزی، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، ج۱، ص۶۵، سال ۶، ش ۲ (تابستان ۱۳۷۰).

صنعت بیمه عمومی در مالزی مبادله بیمه اتکایی را به طریق اختیاری و با روش رایانه‌ای انجام می‌دهد و حساب‌های اتکایی را بررسی و تسویه می‌کند.
[۲۹] لیم چیافوک، رشد و توسعه بیمه در مالزی، ج۱، ص۲۹، ترجمه آیت کریمی، فصلنامه صنعت بیمه، سال ۱۰، ش ۳۹ (پاییز ۱۳۷۴).


۸.۷ - همکاری بیمه‎ای


همکاری‌های بیمه‌ای سازمان همکاری اقتصادی. (اکو)

۸.۷.۱ - هدف


مشارکت و همکاری در سطوح منطقه‌ای و بین المللی در صنعت بیمه به صورت تأسیس صندوق‌های مشترک با دو هدف کلی صورت می‌گیرد: جلوگیری از خروج غیرمعقول ارز به منظور خرید خدمات بیمه‌ای؛ بهبود بخشیدن به معیار‌های خدمات قابل عرضه شرکت‌های بیمه منطقه.

۸.۷.۲ - ارکان


مؤسسات بیمه و صندوق‌های بیمه اتکایی از ارکان سازمان همکاری اقتصادی است.

۸.۷.۳ - تبادل تجارب


این سازمان در راه ارائه خدمات و گسترش همکاری‌های منطقه‌ای در راه بیمه و تبادل اطلاعات و تجارب و دانش بیمه در بازار منطقه نیز فعالیت دارد.
[۳۰] نگرشی به ششمین سمینار بیمه‌ای اکو در تهران: اول و دوم مرداد ۱۳۶۸، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، ج۱، ص۶۳، سال ۴، ش ۱ (بهار ۱۳۶۸).


۸.۸ - صندوق اتکایی


تأسیس صندوق‌های اتکایی بیمه در منطقه اکو گامی برای گسترش فعالیت‌های بیمه‌ای در این منطقه بوده است.

۸.۸.۱ - اهداف


این صندوق‌ها با هدف بالابردن ظرفیت نگهداری بازار بیمه در منطقه و نظارت بر حق بیمه‌‌های اتکایی که به صورت ارز خارج می‌شد، در سال‌های ۱۳۴۶ـ ۱۳۵۴ ش/ ۱۹۶۷ـ۱۹۷۵ تأسیس شدند و عبارت‌اند از: صندوق حوادث به مدیریت شرکت سهامی بیمه ایران؛ صندوق باربری به مدیریت شرکت بیمه پاکستان؛ و صندوق آتش سوزی به مدیریت شرکت بیمه اتکایی ملی ترکیه.

۸.۸.۲ - مدیریت


همچنین، در ۱۳۴۷ ش/ ۱۹۶۸ صندوق‌های بیمه مهندسی و هواپیمایی تأسیس شد و مدیریت آن‌ها به ترتیب به شرکت بیمه مرکزی ایران و شرکت بیمه پاکستان واگذار شد.
در ۱۳۵۴ ش/ ۱۹۷۵، هر پنج صندوق نامبرده در یکدیگر ادغام، و مدیریت صندوق اتکایی جدید به شرکت بیمه اتکایی ملی ترکیه (ملّی ری) واگذار شد.
سه شرکت بیمه اتکایی منطقه اکو (شرکت بیمه اتکایی ملّی ترکیه، شرکت بیمه پاکستان یا پیک، شرکت بیمه مرکزی ایران) مؤسسان صندوق ملی اتکایی‌اند.
[۳۱] نگرشی به ششمین سمینار بیمه‌ای اکو در تهران: اول و دوم مرداد ۱۳۶۸، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، ج۱، ص۶۴، سال ۴، ش ۱ (بهار ۱۳۶۸).


۸.۹ - دانشکده اکو


در چارچوب همکاری‌های منطقه‌ای اکو در صنعت بیمه، بیمه مرکزی ایران دانشکده بیمه اکو را در ۱۳۶۹ ش تأسیس کرد.
این اقدام در خاورمیانه و قاره آسیا بی سابقه بود.
دانشکده بیمه اکو با هدف گسترش همکاری از طریق آموزش و پژوهش در زمینه بیمه یا موضوعات مربوط به آن اختصاصاً در سطح کشور‌های عضو اکو در حال فعالیت است.
[۳۲] دانشگاه علامه طباطبائی، ص ۷۸ـ۷۹


۹ - فهرست منابع



(۱) خیرالله آجری، صنعت بیمه در پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی، تهران ۱۳۵۵ ش.
(۲) آشنایی با بازار بیمه مالزی، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۶، ش ۲ (تابستان ۱۳۷۰).
(۳) ناهید اعتضادپور و فهیمه رجبی راد، تأمین اجتماعی در ایران، تهران ۱۳۷۵ ش.
(۴) محمود امتیاز علی، تأثیر خصوصی سازی بر صنعت بیمه پاکستان، ترجمه محمود عادل، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۸، ش ۳ (پاییز ۱۳۷۲).
(۵) ایرانشهر، تهران: کمیسیون ملی یونسکو در ایران، ۱۳۴۲ـ۱۳۴۳ ش.
(۶) ایران، قوانین و احکام، بیمه در ایران: مجموعه اسناد و قوانین مجلس و تصویبنامه‌ها و آیین نامه‌ها و سایر مقررات بیمه‌ای، گردآوری خیرالله آجری، ۱۳۵۲ ش.
(۷) ایران، قوانین و احکام، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران ۱۳۷۳ ش.
(۸) ایران، قوانین و احکام، مجموعه قوانین بیمه، تهران: سازمان بیمه مرکزی ایران، ۱۳۷۴ ش.
(۹) روژه بو، حقوق بیمه، ترجمه محمد حیاتی، تهران ۱۳۷۳ ش.
(۱۰) خسرو پاکباز، تأمین اجتماعی، تهران ۱۳۴۷ ش.
(۱۱) تشکیل بازار مشترک بیمه برای کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، ترجمه آیت کریمی، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۵، ش ۱ (بهار ۱۳۶۹).
(۱۲) غلامحسین جباری، مؤسسات بیمه، تهران ۱۳۴۹ ش.
(۱۳) لیم چیافوک، رشد و توسعه بیمه در مالزی، ترجمه آیت کریمی، فصلنامه صنعت بیمه، سال ۱۰، ش ۳۹ (پاییز ۱۳۷۴).
(۱۴) ‌ هادی دستباز، اصول و کلیات بیمه‌های اشخاص، تهران ۱۳۷۲ ش.
(۱۵) سازمان بیمه مرکزی ایران دفتر مطالعات و پژوهش‌های بیمه‌ای، تحولات بیمه‌های بازرگانی در ایران از آغاز تا سال ۱۳۷۰، تهران ۱۳۷۲ ش.
(۱۶) احمدعلی شیبانی، تاریخچه پیدایش و تحول بیمه، تهران ۱۳۵۲ ش.
(۱۷) احمدعلی شیبانی، مقدمه‌ای بر اصول بیمه، تهران ۱۳۳۶ ش.
(۱۸) مهدی طالب، تأمین اجتماعی، مشهد ۱۳۶۸ ش.
(۱۹) توفیق عرفانی، قرارداد بیمه در حقوق اسلام و ایران، تهران ۱۳۷۱ ش.
(۲۰) ایرج علی آبادی، پنجاه سال تجربه در صنعت بیمه ایران، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۴، ش ۱ (بهار ۱۳۶۸).
(۲۱) حیدرقلی عمرانی، بیمه‌های اجتماعی از دید توسعه اقتصادی و اجتماعی، تهران ۱۳۷۵ ش.
(۲۲) منوچهر فرجادی، اصول و مفاهیم بیمه‌های بازرگانی، تهران ۱۳۷۶ ش.
(۲۳) فرهنگستان زبان ایران، واژه‌های نوکه تا پایان سال ۱۳۱۹ در فرهنگستان ایران پذیرفته شده است، تهران ۱۳۵۴ش.
(۲۴) آیت کریمی، آشنایی با بازار بیمه ترکیه، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۳، ش ۴ (زمستان ۱۳۶۷).
(۲۵) آیت کریمی، بیمه اموال و مسؤولیت، تهران ۱۳۷۲ ش.
(۲۶) آیت کریمی، سیستم و توسعه صنعت بیمه در جهان عرب، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۶، ش ۱ (بهار ۱۳۷۰).
(۲۷) آیت کریمی، کلیات بیمه، تهران ۱۳۷۴ ش.
(۲۸) حسین محبوبی اردکانی، تاریخ مؤسسات تمدنی جدید در ایران، تهران ۱۳۵۷ ش.
(۲۹) محمد معین، فرهنگ فارسی، تهران ۱۳۷۱ش.
(۳۰) مقدمه‌ای بر تأمین اجتماعی، ترجمه ابوالقاسم نوروز طالقانی، تهران ۱۳۷۴ ش.
(۳۱) نگرشی به ششمین سمینار بیمه‌ای اکو در تهران: اول و دوم مرداد ۱۳۶۸، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۴، ش ۱ (بهار ۱۳۶۸).
(۳۲) عبدالناصر همتی، صنعت بیمه: عملکردها و برنامه‌ها، فصلنامه صنعت بیمه، سال ۱۰، ش ۳۹ (پاییز ۱۳۷۴).
(۳۳) محمد هوشنگی، بیمه اتکایی، تهران ۱۳۵۲ ش؛

۱۰ - پانویس


 
۱. احمدعلی شیبانی، تاریخچه پیدایش و تحول بیمه، ج۱، ص۲۷۸، تهران ۱۳۵۲ ش.
۲. ناهید اعتضادپور و فهیمه رجبی راد، تأمین اجتماعی در ایران، ج۱، ص۲۲، تهران ۱۳۷۵ ش.
۳. مهدی طالب، تأمین اجتماعی، ج۱، ص۲۲۱، مشهد ۱۳۶۸ ش.
۴. احمدعلی شیبانی، تاریخچه پیدایش و تحول بیمه، ج۱، ص۲۸۰، تهران ۱۳۵۲ ش.
۵. خسرو پاکباز، تأمین اجتماعی، ج۱، ص۳۰۵، تهران ۱۳۴۷ ش.
۶. احمدعلی شیبانی، تاریخچه پیدایش و تحول بیمه، ج۱، ص۲۸۳ـ۲۸۴، تهران ۱۳۵۲ ش.
۷. خسرو پاکباز، تأمین اجتماعی، ج۱، ص۳۱۰ـ۳۱۲، تهران ۱۳۴۷ ش.
۸. احمدعلی شیبانی، تاریخچه پیدایش و تحول بیمه، ج۱، ص۲۸۶، تهران ۱۳۵۲ ش.
۹. حسین محبوبی اردکانی، تاریخ مؤسسات تمدنی جدید در ایران، ج۲، ص۱۸۸، تهران ۱۳۵۷ ش.
۱۰. ناهید اعتضادپور و فهیمه رجبی راد، تأمین اجتماعی در ایران، ج۱، ص۴۲، تهران ۱۳۷۵ ش.
۱۱. ناهید اعتضادپور و فهیمه رجبی راد، تأمین اجتماعی در ایران، ج۱، ص۴۳، تهران ۱۳۷۵ ش.
۱۲. ناهید اعتضادپور و فهیمه رجبی راد، تأمین اجتماعی در ایران، ج۱، ص۲۲ـ۳۱، تهران ۱۳۷۵ ش.
۱۳. ناهید اعتضادپور و فهیمه رجبی راد، تأمین اجتماعی در ایران، ج۱، ص۲۱، تهران ۱۳۷۵ ش.
۱۴. ناهید اعتضادپور و فهیمه رجبی راد، تأمین اجتماعی در ایران، ج۱، ص۳۲، تهران ۱۳۷۵ ش.
۱۵. ناهید اعتضادپور و فهیمه رجبی راد، تأمین اجتماعی در ایران، ج۱، ص۳۳ـ۳۹، تهران ۱۳۷۵ ش.
۱۶. نگرشی به ششمین سمینار بیمه‌ای اکو در تهران: اول و دوم مرداد ۱۳۶۸، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، ج۱، ص۶۳، سال ۴، ش ۱ (بهار ۱۳۶۸).
۱۷. آیت کریمی، سیستم و توسعه صنعت بیمه در جهان عرب، ج۱، ص۳۱، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۶، ش ۱ (بهار ۱۳۷۰).
۱۸. آیت کریمی، سیستم و توسعه صنعت بیمه در جهان عرب، ج۱، ص۳۱، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۶، ش ۱ (بهار ۱۳۷۰).
۱۹. آیت کریمی، سیستم و توسعه صنعت بیمه در جهان عرب، ج۱، ص۳۱، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۶، ش ۱ (بهار ۱۳۷۰).
۲۰. تشکیل بازار مشترک بیمه برای کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، ترجمه آیت کریمی، ج۱، ص۳۰، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۵، ش ۱ (بهار ۱۳۶۹).
۲۱. آیت کریمی، سیستم و توسعه صنعت بیمه در جهان عرب، ج۱، ص۳۱، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۶، ش ۱ (بهار ۱۳۷۰).
۲۲. آیت کریمی، سیستم و توسعه صنعت بیمه در جهان عرب، ج۱، ص۳۱، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۶، ش ۱ (بهار ۱۳۷۰).
۲۳. تحولات بیمه‌های بازرگانی در ایران از آغاز تا سال ۱۳۷۰، تهران ۱۳۷۲ ش.
۲۴. محمود امتیاز علی، تأثیر خصوصی سازی بر صنعت بیمه پاکستان، ج۱، ص۴۹، ترجمه محمود عادل، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۸، ش ۳ (پاییز ۱۳۷۲).
۲۵. آیت کریمی، آشنایی با بازار بیمه ترکیه، ج۱، ص۵۰، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۳، ش ۴ (زمستان ۱۳۶۷).
۲۶. آیت کریمی، آشنایی با بازار بیمه ترکیه، ج۱، ص۵۳، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، سال ۳، ش ۴ (زمستان ۱۳۶۷).
۲۷. آشنایی با بازار بیمه مالزی، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، ج۱، ص۶۳، سال ۶، ش ۲ (تابستان ۱۳۷۰).
۲۸. آشنایی با بازار بیمه مالزی، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، ج۱، ص۶۵، سال ۶، ش ۲ (تابستان ۱۳۷۰).
۲۹. لیم چیافوک، رشد و توسعه بیمه در مالزی، ج۱، ص۲۹، ترجمه آیت کریمی، فصلنامه صنعت بیمه، سال ۱۰، ش ۳۹ (پاییز ۱۳۷۴).
۳۰. نگرشی به ششمین سمینار بیمه‌ای اکو در تهران: اول و دوم مرداد ۱۳۶۸، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، ج۱، ص۶۳، سال ۴، ش ۱ (بهار ۱۳۶۸).
۳۱. نگرشی به ششمین سمینار بیمه‌ای اکو در تهران: اول و دوم مرداد ۱۳۶۸، فصلنامه بیمه مرکزی ایران، ج۱، ص۶۴، سال ۴، ش ۱ (بهار ۱۳۶۸).
۳۲. دانشگاه علامه طباطبائی، ص ۷۸ـ۷۹


۱۱ - منبع


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بیمه»، شماره۲۵۲۶.    


رده‌های این صفحه : اقسام بیمه | بیمه | خدمات اجتماعی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.